เป็นเบาหวาน ต้องหมั่นหาหมอฟัน !

รู้หรือไม่ ? เป็นเบาหวาน ไม่ได้เสี่ยงแค่ ตา ไต หัวใจ และเท้า

ผู้ป่วยโรคเบาหวาน นอกจากจะเสี่ยงมีปัญหาเรื่องเกี่ยวกับตา ไต หัวใจ และเท้า แล้ว ยังมีความเสี่ยงที่จะเกิดปัญหาในช่องปากเพิ่มมากขึ้นด้วย ในทางกลับกันคนที่มีปัญหาอักเสบติดเชื้อในช่องปาก โดยเฉพาะโรคเหงือกหรือโรครำมะนาดก็อาจจะมีปัญหาเรื่องการควบคุมน้ำตาลในเลือดด้วยเช่นกัน

โรคในช่องปาก กับ โรคเบาหวานนั้น มีปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคคล้ายกันหลายปัจจัย วิธีป้องกันโรคในช่องปากนั้น ก็คือ การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ มีกากใย ลดแป้งและน้ำตาล ออกกำลังกาย ไม่สูบบุหรี่ ไม่ทานเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไป ซึ่งก็เป็นสิ่งที่ผู้ป่วยเบาหวานควรปฏิบัติเป็นปกติอยู่แล้ว เพียงแต่ให้เพิ่มเรื่องการทำความสะอาดฟัน (ทั้งฟันแท้ ฟันเทียม) เหงือกและลิ้น เข้าไปกับวิถีชีวิตประจำวันด้วย ข้อสุดท้ายคือการนัดพบทันตแพทย์เป็นประจำเพื่อตรวจและรักษาแต่เนิ่น ๆ

สำหรับการดูแลทำความสะอาดช่องปากประจำวันนั้น พอสรุปได้เป็นข้อ ๆ ดังต่อไปนี้

1. แปรงฟันโดยใช้แปรงสีฟันขนนุ่ม เนื่องจากจะซอกซอนเข้าไปตามส่วนต่าง ๆ ของฟันได้มากกว่าและขนแปรงไม่แข็งจนทำให้คอฟันสึกหรือเหงือกร่น

2. แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง เช้า และ ก่อนนอน การใช้ยาสีฟันที่ผสมฟลูออไรด์ จะช่วยป้องกันรักษาฟันผุได้ด้วย โดยจะต้องแปรงนานอย่างน้อย 2 นาที โดยไม่บ้วนน้ำตามมากจนเกินไป หลังจากแปรงฟันเสร็จ ให้บ้วนฟองออก แล้วบ้วนน้ำตามให้น้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้ หากยาสีฟันที่ใช้ไม่มีส่วนผสมของสารที่ทำให้เกิดการระคายเคือง เช่น SLS หรือมีรสเผ็ดซ่ามากเกินไป ก็ไม่จำเป็นต้องบ้วนน้ำตาม ทั้งนี้เพื่อให้ตัวยาโดยเฉพาะฟลูออไรด์ที่เคลือบฟันอยู่ได้ทำงานอย่างมีประสิทธิภาพมากที่สุด

3. การทำความสะอาดซอกฟัน ในกรณีที่ซอกฟันเล็กมาก ฟันชิดกันมาก ควรใช้ไหมขัดฟันซึ่งต้องทำการโอบรอบตัวฟันให้ได้มากที่สุด การใช้ไหมขัดฟันทำเพื่อกำจัดคราบจุลินทรีย์ที่เกาะอยู่บนตัวฟัน หากไม่ได้โอบฟันอาจกำจัดได้เพียงเศษอาหารที่ติดฟันชิ้นใหญ่ ๆ เท่านั้น แต่จะไม่สามารถกำจัดคราบจุลินทรีย์บนผิวฟันออกได้หมด

4. ในช่องระหว่างฟันที่ใหญ่พอ แนะนำให้ใช้แปรงซอกฟัน โดยเฉพาะในผู้สูงอายุสามารถใช้แปรงซอกฟันทำความสะอาดแทนไหมขัดฟันได้

5. สำหรับฟันเทียมนั้นให้ถอดออกมาแปรงด้วยน้ำสบู่เหลว แปรงทั้งด้านนอกและด้านใน หากมีตะขอเกี่ยวควรแปรงส่วนตะขอให้สะอาดด้วย เช่นกัน

6. แปรงลิ้นด้วยแปรงสีฟัน หรือ แปรงที่ทำมาเพื่อใช้แปรงลิ้นโดยเฉพาะ ให้แปรง แต่ไม่ขูดลิ้น

7. หากรู้สึกปากแห้ง เป็นแผล หรือมีฝ้าขาวที่ลิ้น หรือ ในช่องปาก แนะนำให้แจ้งทันตแพทย์ เพื่อแก้ไขสาเหตุหรือทำการรักษาด้วยยาต่อไป

โรคเบาหวานและโรคในช่องปาก มีความสัมพันธ์กันทั้งสองทาง นั้นคือ ถ้าคุมเบาหวานได้ เหงือกก็จะดี ฟันก็ไม่เสี่ยงที่จะผุง่ายๆ ถ้าดูแลเหงือกและฟันให้ดี ไม่มีการอักเสบติดเชื้อ ก็จะคุมเบาหวานได้ดียิ่งขึ้น สิ่งสำคัญ ผู้ป่วยเบาหวานทุกคนจึงควรพบทันตแพทย์เพื่อปรึกษาวิธีการป้องกันโรคและได้รับการตรวจสุขภาพช่องปากอย่างละเอียดเป็นประจำ

ที่มา : สสส.